ΑΡΧΑΙΑ ΙΘΩΜΗ

Ο φίλος της κόρης μου ανησυχούσε πρόσφατα όταν της είπαν ότι η 2χρονη πρέπει να φορά μάσκα προσχολικής ηλικίας. 

Το κοριτσάκι της αγωνίζεται ήδη για να καταλάβει τον εαυτό της και η μητέρα της ανησυχεί ότι η μάσκα θα δυσκολέψει την κατανόηση της κόρης της και ότι θα δυσκολευτεί να πει τι λένε οι δάσκαλοί της με μάσκες και .

Τώρα που η μάσκα προσώπου έχει γίνει το βασικό εργαλείο της ζωής μας, η πανδημία COVID έθεσε τη θεμελιώδη ανάγκη μας να δούμε ολόκληρα πρόσωπα. 

Μήπως τα μωρά και τα μικρά παιδιά, που πρέπει να μάθουν την έννοια των μυριάδων επικοινωνιακών σημάτων που συνήθως διατίθενται στα πρόσωπα των κοινωνικών εταίρων τους, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην υποβάθμισή τους σε μερικώς ορατά πρόσωπα;

Τα πρόσωπα είναι μια σύνθετη και πλούσια πηγή κοινωνικών, συναισθηματικών και γλωσσικών σημάτων. 

Βασιζόμαστε σε όλα αυτά τα σήματα για να επικοινωνούμε μεταξύ μας μέσω ενός πολύπλοκου και δυναμικού χορού που εξαρτάται από το ότι κάθε συνεργάτης μπορεί να διαβάσει τα σήματα του άλλου.

 Είναι ενδιαφέρον, ακόμη και όταν μπορούμε να δούμε ολόκληρα πρόσωπα, έχουμε συχνά πρόβλημα να πούμε τι αισθάνονται άλλοι άνθρωποι. 

Για παράδειγμα, όπως παρατήρησε η ψυχολόγος Λίζα Φέλντμαν Μπάρετ, μπορούμε να ερμηνεύσουμε ένα χαμόγελο ως «Είμαι χαρούμενος», «Σε συμπαθώ» ή «Ντρέπομαι» Έτσι, βλέποντας μερικώς ορατά πρόσωπα μας στερεί μια πληθώρα γλωσσικών σημάτων που είναι απαραίτητα για την επικοινωνία.

Τα μωρά και τα μικρά παιδιά βλέπουν και ακούνε επικοινωνιακά σήματα και μαθαίνουν να τους αποδίδουν νοήματα μέσω των καθημερινών τους αλληλεπιδράσεων με τους φροντιστές τους και τους κοινωνικούς τους εταίρους. 

Πάρτε, για παράδειγμα, ένα μωρό σε πάρτι γενεθλίων ή σε ένα κέντρο ημερήσιας φροντίδας όπου μπορούν να ακουστούν και να δει κανείς μιλώντας αρκετά μασκοφόροι. 

Για να καταλάβει ποιο πρόσωπο πηγαίνει με ποια φωνή, αυτό το μωρό πρέπει να μάθει ότι το στόμα είναι η πηγή της ομιλούμενης γλώσσας και ότι το βλέμμα στο στόμα είναι απαραίτητο για να μάθουμε αν το πρόσωπο ενός συγκεκριμένου ατόμου πηγαίνει με μια συγκεκριμένη φωνή.

Θέλαμε να μάθουμε αν και πότε τα μωρά μπορούν να ανακαλύψουν τη σημασία του στόματος ενός συνομιλητή. 

Έτσι, σε μια μελέτη στο εργαστήριό μου, δείξαμε βίντεο μιλώντας πρόσωπα σε μωρά διαφορετικών ηλικιών και παρακολουθήσαμε την προσοχή τους χρησιμοποιώντας μια συσκευή παρακολούθησης ματιών.

 Ανακαλύψαμε ότι τα μωρά ξεκινούν την ανάγνωση των χειλιών σε ηλικία περίπου 8 μηνών . 

Βασικά, η έναρξη της ανάγνωσης των χειλιών σε αυτήν την ηλικία αντιστοιχεί στην έναρξη της κανονικής φούσκας, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα μωρά αρχίζουν την ανάγνωση των χειλιών επειδή ενδιαφέρονται για τη ομιλία και τη γλώσσα. 

Με την ανάγνωση των χειλιών, τα μωρά αποκτούν πλέον πρόσβαση σε οπτικά στοιχεία ομιλίας τα οποία, όπως έδειξαν η Janet Werker και οι συνεργάτες της στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, είναι σαφώς αντιληπτές από αυτούς. 

Έτσι, η ανάγνωση των χειλιών επιτρέπει τώρα στα μωρά να βλέπουν τα ορατά στοιχεία ομιλίας που πρέπει να καταλάβουν ποιο πρόσωπο πηγαίνει με ποια φωνή. 

Φυσικά, τα μωρά δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ορατές ενδείξεις ομιλίας εάν άλλοι φορούν μάσκες.

Είναι σημαντικό ότι η ανακάλυψή μας για την ανάγνωση των χειλιών προήλθε από μια μελέτη μόνο βρεφών που μαθαίνουν αγγλικά και, επομένως, δεν ήμασταν σίγουροι αν αυτή ήταν μια καθολική συμπεριφορά που παρατηρείται στα μωρά που μαθαίνουν οποιαδήποτε γλώσσα.

 Για να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση, σε μεταγενέστερες μελέτες με τους συνεργάτες μου, Ferran Pons και Laura Bosch στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, εξετάσαμε την ανταπόκριση των βρεφών που μαθαίνουν Ισπανικά και Καταλανικά σε πρόσωπα που μιλούν και διαπίστωσαν ότι αρχίζουν επίσης να διαβάζουν τα χείλη περίπου 8 μήνες της ηλικίας . 

Είναι ενδιαφέρον ότι βρήκαμε επίσης ότι τα δίγλωσσα μωρά που μαθαίνουν Ισπανικά και Καταλανικά λιποθυμούν περισσότερο από τα μονογλωσσικά αντίστοιχά τους, υποδεικνύοντας ότι τα δίγλωσσα μωρά βασίζονται περισσότερο σε οπτικά στοιχεία ομιλίας για να τους βοηθήσουν να κρατήσουν τις δύο γλώσσες τους ξεχωριστές.

Βασικά, μόλις εμφανιστεί η ανάγνωση των χειλιών στα νήπια, γίνεται ο προεπιλεγμένος τρόπος επεξεργασίας ομιλίας όποτε η κατανόηση είναι δύσκολη. 

Αυτό αποδεικνύεται από τις τελευταίες μελέτες μας στις οποίες οι Ισπανοί συνάδελφοί μου, ο μεταπτυχιακός φοιτητής τους Joan Birules και βρήκαμε ότι τα δίγλωσσα παιδιά 4-6 ετών διαβάζουν περισσότερο τα χείλη τους όταν έρχονται αντιμέτωποι με ομιλία σε μια άγνωστη παρά σε μια οικεία γλώσσα. 

Παρομοίως, βρήκαμε ότι οι ενήλικες που είναι ειδικοί ομιλητές δεύτερης γλώσσας διαβάζουν περισσότερο από τους μονογλωσσικούς ομολόγους τους όταν παρουσιάζονται με ομιλία στη δεύτερη γλώσσα τους . 

Αυτά τα ευρήματα συνάδουν με άλλες ενδείξεις ότι οι ενήλικες καταφεύγουν στην ανάγνωση των χειλιών όταν έρχονται αντιμέτωποι με ομιλία-σε-θόρυβο, έμφαση ή ξένη γλώσσα.

Συνολικά, η μέχρι σήμερα έρευνα δείχνει ότι οι ορατές αρθρώσεις που συνήθως βλέπουν τα μωρά όταν μιλούν άλλα παίζουν βασικό ρόλο στην απόκτηση επικοινωνιακών δεξιοτήτων. 

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι τα μωρά που διαβάζουν περισσότερο τα χείλη έχουν καλύτερες γλωσσικές δεξιότητες όταν είναι μεγαλύτερα. 

Εάν ναι, αυτό υποδηλώνει ότι οι μάσκες πιθανώς εμποδίζουν την απόκτηση λόγου και γλώσσας στα μωρά.

Φυσικά, τα νέα δεν είναι όλα άσχημα. 

Τα μωρά περνούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους στο σπίτι με τους χωρίς φροντίδα φροντιστές τους. 

Μόνο στην παιδική μέριμνα ή όταν πηγαίνουν έξω με τους γονείς τους δεν βλέπουν ολόκληρα πρόσωπα που μιλούν. 

Επομένως, μπορεί να είναι μόνο εκείνες οι καταστάσεις που μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες για τα μωρά. 

Χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα για να μας πείτε εάν συμβαίνει αυτό.

Εν τω μεταξύ, πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το κοριτσάκι του φίλου της κόρης μου θα κατανοήσει τουλάχιστον τους μασκαρισμένους συμμαθητές και τους δασκάλους της; 

Η καλύτερη συμβουλή είναι ότι, όταν έξω από το σπίτι, πρέπει να ακολουθούμε τις οδηγίες του CDC και να φοράμε πάντα μάσκα. 

Αντίθετα, όταν είμαστε σπίτι και δεν αποκαλύπτουμε, πρέπει να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερη επικοινωνία προσώπου με τα μωρά μας, έτσι ώστε να μπορούν να βλέπουν και να ακούνε τα ομιλούμενα πρόσωπά μας με το μεγαλείο τους. 

Η εξάσκηση του τελευταίου θα διασφαλίσει ότι οι νέοι εγκέφαλοι των μωρών, οι οποίοι είναι εξαιρετικά προσαρμόσιμοι, θα έχουν την ευκαιρία να αντισταθμίσουν την αντιληπτική στέρηση που βιώνουν έξω από το σπίτι.