ΑΡΧΑΙΑ ΙΘΩΜΗ

Ο γλυκός Μάης, ο μήνας των λουλουδιών και του μυρωμένου αέρα που αρχίζει να μυρίζει καλοκαίρι, έχει ένα ειδικό ιστορικό βάρος σημαδεμένος από αιματηρούς αγώνες των θυμάτων εργατών για ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και αμοιβής.

Μερικά από τα πρώτα θύματα της πρωτομαγιάς.

Αναστασίας Καρανικόλα (πρώτη νεκρή καπνεργάτρια

ο Τάσος Τούσης.

Το 1936 Σε μια τέτοια συγκέντρωση κοντά στην διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, οι χωροφύλακες του Ε’ Αστυνομικού Τμήματος – που βρισκόταν στην Εγνατία απέναντι από τα λουτρά «Παράδεισος» στην πλατεία Αριστοτέλους – πυροβόλησαν χωρίς λόγο πάνω στους συγκεντρωμένους εργάτες και σκότωσαν 7 – 8. Κατόπιν πυροβολούν και σε άλλα σημεία, προσπαθώντας να διαλύσουν τους συγκεντρωμένους, σκοτώνοντας και άλλους, ανάμεσα σ’ αυτούς και γυναίκες. Οι σκοτωμένοι ήταν τελικά πάνω από 12 και οι τραυματίες πάνω από 300.

ΑΡΧΑΙΑ ΙΘΩΜΗ

…………………………………………………………………

Απόσπασμα από το http://www.indexanthi.gr/

Το ιδρυτικό συνέδριο της Β΄ Σοσιαλιστικής Διεθνούς καθιέρωσε το 1889 την πρωτομαγιά ως παγκόσμια ημέρα εργατικών αγώνων.

Μια ιστορική λεπτομέρεια -άγνωστη δυστυχώς στους περισσότερους των Ελλήνων- είναι ότι οι αγώνες για την οκτάωρη εργασία άρχισαν οκτώ χρόνια πριν από τις γνωστές κινητοποιήσεις στο Chicago. Και άρχισαν από την Ελλάδα, με τις κινητοποιήσεις στα ναυπηγεία της Σύρου το 1879. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1883, άρχισαν να διατυπώνονται οι πρώτες νύξεις και τα αιτήματα για το οκτάωρο στο ενοποιητικό συνέδριο των σοσιαλιστών της βόρειας Αμερικής.

Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. Την επόμενη χρονιά δύο χιλιάδες εργάτες διαδήλωσαν ζητώντας οχτάωρο, αργία την Κυριακή και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894 έγινε μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα, που λήγει με δέκα συλλήψεις για να ακολουθήσει αργότερα η σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη. Το 1936 έχουμε τη γνωστή αιματοβαμμένη σελίδα με τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, ενώ το συμβολικό «χτύπημα» στην ημέρα αυτή έδωσαν δύο σαφή μηνύματα που ήρθαν αργότερα: Το πρώτο ήταν η εκτέλεση διακοσίων Ελλήνων αγωνιστών την πρωτομαγιά του 1944 στο σκοπευτήριο της Καισαριανής, από τον κατοχικό στρατό και τους εντεύθεν δοσίλογους, με λίστα που δόθηκε στους Γερμανούς από τον μοίραρχο Δημήτριο Κουφίτσα. Και το δεύτερο, ο θάνατος του Αλέκου Παναγούλη σε τροχαίο.

Δύο μέρες αργότερα (3/5) η απεργία εξαπλώνεται με θεαματικούς ρυθμούς παίρνοντας διαστάσεις γενικευμένης εξέγερσης. Τα γεγονότα ξεκινούν όταν η αστυνομία δεν διστάζει ν’ ανοίξει πυρ σε συγκέντρωση του εργοστασίου Mc Cormick, σκοτώνοντας έξι εργάτες! Ακολουθούν βίαιες διαμαρτυρίες, ενώ μοιράζονται προκηρύξεις και φυλλάδια που καλούν τους εργάτες ακόμη και στα όπλα. Το πρωί της επομένης, η αστυνομία επιτίθεται σε τρεις χιλιάδες απεργούς κοντά στην 35η οδό. Το βράδυ μία βόμβα κατά συγκεντρωμένων αστυνομικών σκοτώνει εφτά και τερματίζει 66 από αυτούς. Η αστυνομία απαντά ανοίγοντας και πάλι πυρ, με αδιευκρίνιστο αριθμό θυμάτων. Συλλαμβάνονται αυθαίρετα οι συνήθεις ύποπτοι της εποχής και με συνοπτικές διαδικασίες καταδικάζονται. Μέσα σ’ ένα πολιτικό κλίμα, με την εργοδοσία ν’ αναζητά φόβητρο και λύση και με τον τύπο να επιδίδεται στις συνήθεις λαϊκίστικες και πολιτικές καπηλείες, οι ηγέτες της εξέγερσης κατηγορούνται ως συνωμότες παρά την διεθνή κατακραυγή και τις αιτήσεις για αθώωση. Έτσι, στις 11 Νοεμβρίου του 1887, οι Albert Parsons, August Spies, George Engel και Adolph Fischer εκτελούνται δι’ απαγχονισμού, μπροστά στα μάτια διακοσίων επιλεγμένων θεατών. Το προηγούμενο βράδυ είχε αυτοκτονήσει στο κελί του ο Louis Lingg, ενώ πάνω στο ικρίωμα ο Spies φωνάζει: «Θα έρθει μια εποχή που η σιωπή μας στον τάφο θα είναι πιο ισχυρή από τις φωνές που στραγγαλίζετε σήμερα». Δυο μέρες αργότερα 200.000 άνθρωποι ακολουθούν τη νεκρική πομπή, καθώς η παγκόσμια κατακραυγή συνεχίζεται. Τρεις από τους οκτώ συλληφθέντες επέζησαν (Fielden, Schwab και Neebe), καθώς ο κυβερνήτης του Illinois (Richard Oglesby) μετατρέπει τις ποινές τους σε ισόβια. Το 1893, ο διάδοχός του (John Peter Altgeld) απονέμει χάρη, κάτι που του στοίχισε την πολιτική του καριέρα…

Ο Howell, διακεκριμένος συγγραφέας και πρύτανης των αμερικανικών γραμμάτων, χαρακτήρισε την εκτέλεση των συλληφθέντων του Μάη ως την μεγαλύτερη αδικία για τη φήμη των αμερικανών. Οι οποίοι τρεις δεκαετίες αργότερα θα επαναλάμβαναν το ίδιο λάθος με την εκτέλεση των Nicola Sacco και Bartolomeo Vanzetti, κάτι για το οποίο ζήτησαν παγκοσμίως συγγνώμη μόλις πριν κάποια χρόνια, δια στόματος Bill Clinton. Η A.L.F. (Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας) συνέχισε τις κινητοποιήσεις για το οκτάωρο κι ο αγώνας κορυφώθηκε με την απεργία της πρωτομαγιάς του 1890, η οποία χαρακτηρίστηκε ως η πρώτη διεθνής πρωτομαγιά. Οι κατακτήσεις αυτής της μέρας ήταν σπουδαίες, δικαιώνοντας το αδικοχυμένο αίμα: Οι ώρες εργασίας που συχνά έφταναν τις 16 μειώθηκαν και οι εργάτες πέτυχαν γενναίες αυξήσεις. Το ίδιο έγινε και στην Ευρώπη κι έτσι η πρωτομαγιά καθιερώθηκε διεθνώς ως γιορτή της εργατικής τάξης. Ώσπου φτάσαμε στο σημερινό ξήλωμα των αιματηρών κατακτήσεων με τη χρήση έμμεσης ή και φυσικής βίας, με τη σύμπραξη εξωνημένων γραφειοκρατών συνδικαλιστών και λοιπόν αργυρώνητων δεκανικιών, που σε συνδυασμό με τη γενικότερη κοινωνική αφασία σηματοδοτούν την επιστροφή στον εργασιακό –και όχι μόνο- μεσαίωνα…

Την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, το ελληνικό εργατικό κίνημα οργανώνεται σε καλύτερη βάση με την εμφάνιση μεγάλων εργατικών οργανώσεων. Τα Εργατικά Κέντρα του Βόλου, της Λάρισας και της Αθήνας εμφανίζονται προς το τέλος αυτής της δεκαετίας, ενώ το 1908 ο Πλάτων Δρακούλης ιδρύει το «Σύνδεσμο των Εργατικών Τάξεων Ελλάδος» και το 1909 το «Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα». Την ίδια χρονιά (1909) με πρωταγωνιστές τους Αβραάμ Μπεναρόγια και Σαμουήλ Γιονά ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη η σημαντικότερη σοσιαλιστική πολιτική οργάνωση, η σοσιαλιστική «Φεντερασιόν», που θα σφραγίσει τις εξελίξεις στο ελληνικό εργατικό κίνημα εκείνης της περιόδου. Παράλληλα, στην αυγή του νέου αιώνα γνωρίζει ανάπτυξη το κίνημα των δημοτικιστών, αλλά και το αγροτικό κίνημα, το οποίο φτάνει σε μετωπικές συγκρούσεις με το καθεστώς με αποκορύφωμα την εξέγερση στο Κιλελέρ (1910).

Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και καθ’ όλη τη διάρκεια του μεσοπολέμου, σχεδόν σε κάθε πρωτομαγιά υπήρχαν διαδηλώσεις και συγκρούσεις εργαζομένων διαδηλωτών και δυνάμεων καταστολής, οι οποίες κατέληγαν σε νεκρούς, τραυματίες, φυλακίσεις κι εξορίες αγωνιστών. Αποκορύφωμα του αγώνα της εργατικής τάξης αυτής της περιόδου ενάντια στην απληστία των καπιταλιστών που απαιτούσαν διαρκώς μεγαλύτερη εκμετάλλευση, περισσότερη δουλειά και λιγότερα δικαιώματα για τους εργαζόμενους, ήταν τα γεγονότα του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Ένα δεκαήμερο αγώνων και κινητοποιήσεων των εργατών της πόλης, έληξε με δώδεκα νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες από την επέμβαση των δυνάμεων καταστολής της τότε κυβέρνησης Μεταξά. Το 1944 η πρωτομαγιά σφραγίζεται από την εκτέλεση διακοσίων φυλακισμένων αντιστασιακών από τους ναζί. Το 1976, λίγο μετά τη δολοφονία του Αλέκου Παναγούλη, η Αθήνα δονείται από συνθήματα δεκάδων χιλιάδων απεργών ενάντια στην τρομοκρατία της εποχής. Τέλος, η πρωτομαγιά του 2001 είναι ο προάγγελος της πανεργατικής απεργίας που δεκαπέντε μέρες αργότερα ανατρέπει τον Τάσο Γιαννίτση μαζί με το νόμο του για το ασφαλιστικό.

Σήμερα, περισσότερα από εκατό χρόνια μετά την καθιέρωση της πρωτομαγιάς ως παγκόσμιας ημέρας αγώνα, οι εργαζόμενοι παρακολουθούν την προσπάθεια κατάργησης των κατακτήσεών τους και την εξαθλίωση που επιβάλουν οι νεοφιλελεύθερες επιλογές του καπιταλισμού σε όλο τον πλανήτη, καταδικάζοντας όλο και μεγαλύτερα λαϊκά στρώματα στην προσφυγιά, τη φτώχεια, την πείνα και την περιθωριοποίηση.

………………………………………..

Η ελληνική Πρωτομαγιά

Η πρώτη ελληνική κινητοποίηση πραγματοποιήθηκε το 1893 από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. Περίπου 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και διαδήλωσαν υπέρ της οκτάωρης εργασίας, της καθιέρωσης της Κυριακής ως αργίας και της κρατικής ασφάλισης για θύματα εργατικών ατυχημάτων. Οι συγκεντρωμένοι ενέκριναν ψήφισμα, το οποίο επέδωσαν στον Πρόεδρο της Βουλής την 1η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.

Η κωλυσιεργία του προέδρου της Βουλής να το εκφωνήσει προκάλεσε τη μεγαλόφωνη αντίδραση του Καλλέργη, με αποτέλεσμα να συλληφθεί, με εντολή του προέδρου, για διατάραξη της συνεδρίασης. Ο Καλλέργης ξυλοκοπήθηκε και μεταφέρθηκε στο αστυνομικό τμήμα, όπου παρέμεινε για δύο μέρες. Λίγες μέρες αργότερα, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ημερών.

Χρειάστηκε να περάσουν 17 ολόκληρα χρόνια, ως το 1911 που γιορτάστηκε και πάλι η εργατική Πρωτομαγιά. Στο διάστημα αυτό ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας και σε πολλούς κλάδους, ενώ πολλά σωματεία και δευτεροβάθμιες οργανώσεις δημιουργήθηκαν.

Το 1911, η Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη. Οι αστυνομικές δυνάμεις επεμβαίνουν και συλλαμβάνουν τους πρωτεργάτες, ανάμεσα σ´αυτούς τον Μπεναρόγια, που εξορίζεται στη Σερβία.

Tην ίδια χρονιά, στην Αθήνα, αποφασίζεται να γιορταστεί εκ νέου η Πρωτομαγιά με πρωτοβουλία του Ν.Γιαννιού στο Μετς, με κεντρικό σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο». Η Αστυνομία οδήγησε τους Γιαννιό, Αποστολίδη και Παπαγιάννη στα γραφεία της γιατί «δεν είχαν άδειαν», όπου τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι.

Η πρωτομαγιά γιορτάζεται ξανά το 1919 σε 12 πόλεις πανελλαδικά, ένα χρόνο μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ. Στο μεταξύ, ψηφίστηκε ο Ν.281/1914 «περί Σωματείων» με τον οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και τα σωματεία αρχίζουν να αποκτούν καθαρά εργατικό χαρακτήρα.

Σήμερα, βάσει νόμου, οι αργίες διακρίνονται σε αυτές που έχουν καθοριστεί ως ημέρες υποχρεωτικής αργίας, κατά τις οποίες απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία και κάθε επαγγελματική εν γένει δραστηριότητα, καθώς βέβαια και η απασχόληση των μισθωτών, και ως ημέρες προαιρετικής αργίας, στις οποίες επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια του εργοδότη η λειτουργία της επιχείρησης και η απασχόληση ή μη των μισθωτών που απασχολούνται από αυτόν.

Η 1η Μαΐου, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Α.Ν. 380/68, αποτελεί υποχρεωτική αργία, όταν κηρύσσεται ως τέτοια με απόφαση του υπουργού Απασχόλησης, διαφορετικά εντάσσεται στις προαιρετικές αργίες.

http://tvxs.gr/news/