ΑΡΧΑΙΑ ΙΘΩΜΗ ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΙΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ

Έξωση στο Κρατικό Ωδείο θεσσαλονίκης

Πριν από 2 μέρες το ΙΚΑ έκανε έξωση στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, το μόνο κρατικό μουσικό εκπαιδευτικό ίδρυμα στη χώρα. Και μάλιστα, ζητάει να εκκενώσουμε το κτίριο έως την Τετἀρτη 19.6!!!! Στηρίξτε το ΚΩΘ και πατήστε “μου αρέσει” στη διεύθυνση www.facebook.com/ στηρίζουμε το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης .

Ζωή Σαμσαρέλου, Καθηγήτρια πιάνου στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης

Αν ακολούθησες την προτροπή της προηγούμενης εβδομάδας και με αφορμή το Μέγαρο Νάτσινα περιπλανήθηκες στους γιορτινούς δρόμους της πόλης, ίσως κάπου εκεί κοντά συνάντησες και ένα άλλο εξαιρετικό κτίριο. Στο νούμερο 15 της οδού Φράγκων στέκεται επιβλητικό το κτίριο του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης. Αυτό όμως, ίσως το ήξερες.

Πόσοι όμως γνωρίζουμε πως στο παρελθόν έχει στεγάσει ακόμη και το ΙΚΑ, ή πως «κουβαλάει» μια ιστορία ανατίναξης; Ή ακόμη πόσοι έχουμε παρατηρήσει τα αγάλματα που βρίσκονται στην αυλή του κτιρίου;
Το σημερινό κτίριο του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, λοιπόν, βρίσκεται στην περιοχή που παλιά ήταν οι «φραγκομαχαλάδες», μια πολύ πλούσια περιοχή της παλιάς Θεσσαλονίκης.

Από αρχιτεκτονικής σκοπιάς το κτίριο αποτελεί ένα εκλεκτικιστικό δείγμα με νεομπαρόκ στοιχεία και πολλές επιδράσεις από την γαλλική αρχιτεκτονική. Κυρίαρχο στοιχείο στην οργάνωσή του αποτελεί το εσωτερικό αίθριο, το οποίο στο ισόγειο εμφανίζεται κλειστό με θολωτή τζαμωτή στέγαση. Άλλο χαρακτηριστικό είναι η επίστεψη του μεγάλου εξώστη με φεγγίτη με αναγεννησιακά στοιχεία.
Ακόμη, στην πρόσοψη του κτιρίου υπάρχει κι επιγραφή με τα ονόματα των αρχιτεκτόνων. Επιπλέον, τα αγάλματα που βρίσκονται στον κήπο παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς είναι του 20ου αιώνα και είχαν εισαχθεί από ευρωπαϊκές χώρες.

Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα περάσεις από εκεί στάσου στο απέναντι πεζοδρόμιο για να παρατηρήσεις τις εξαιρετικές αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, τα αγάλματα, το μεγάλο εξώστη και την εντυπωσιακή σκάλα, αλλά και κάτι ακόμη. Τις περισσότερες φορές τα συνθήματα στους τοίχους απλά τους βρωμίζουν. Σπάνια γράφουν κάτι που θα «φωτίσει» το νου του περαστικού που θα τα κοιτάξει. Σ’ αυτά τα φωτεινά συνθήματα ανήκει κι αυτό που υπάρχει έξω από το κρατικό ωδείο μιας κι είναι το πιο ταιριαστό σύνθημα που θα μπορούσε να γραφτεί:
«Ας απελευθερώσουμε την έκφραση» συνοδευόμενο από μουσικές νότες…
Το 2013, λοιπόν, ας απελευθερώνουμε την έκφραση…

Κτίστηκε μετά το 1903 στη θέση που ήταν από το 1826 το αρχοντικό μιας από τις πλουσιότερες και σπουδαιότερες οικογένειες της Θεσσαλονίκης, των Άμποτ που κατάγονταν από τη Σκοτία.
Τον Απρίλιο του 1903 το παλιό κτίριο «έζησε» την πιο τραγική στιγμή του. Κατά τα «Απριλιανά του 1903» Βούλγαροι «γεμιτζήδες», δηλαδή βαρκάρηδες, το ανατίναξαν και μάλιστα με έναν «υπόγειο» τρόπο. Συγκεκριμένα, νοίκιασαν ένα μπακάλικο κι έναν ακόμη χώρο που στεγάζονταν σε δύο διπλανά κτίρια. Έτσι, άρχισαν να σκάβουν μεταφέροντας τα μπάζα με τη μορφή εμπορευμάτων μαναβικής για να μην κινήσουν υποψίες και κατάφεραν να φτιάξουν δύο σήραγγες που επικοινωνούσαν μεταξύ τους και τον Απρίλιο ανατίναξαν το κτίριο με αποτέλεσμα να καταστραφεί με εξαίρεση ένα τμήμα της πρόσοψης που είχε μερικές φθορές, ενώ υπήρξαν και πολλοί νεκροί.

Μετά από τη μεγάλη καταστροφή ο περίφημος αρχιτέκτονας της εποχής Βιταλιάνο Ποζέλι που είχε συνεργαστεί σε πολλά έργα με τις οθωμανικές αρχές, σχεδίασε το νέο οικοδόμημα διατηρώντας τον κάνναβο της πρόσοψης του πρώτου κτιρίου, ενώ τα επόμενα χρόνια έγιναν διάφορες επισκευές και προσθήκες σύμφωνα με μελέτες των μηχανικών Πλέυμπερ (1921) και Μοδιάνο (1924).

Το κτίριο, λοιπόν, περνάει στα χέρια του Οθωμανικού κράτους και στεγάζει την Οθωμανική Τράπεζα. Μέχρι το 1930 η χρήση του ήταν αυτή, ώσπου το 1949 το κτίριο περιήλθε στο ΙΚΑ και παρέμεινε σε αυτό ως το 1980. Μάλιστα στην πρόσοψη φαίνεται και σήμερα η επιγραφή «Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων». Έπειτα το 1983 παραχωρήθηκε στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης όπου η αρχική συμφωνία εκμετάλλευσής του ήταν για 15 χρόνια, όμως στη συνέχεια επεκτάθηκε και μέχρι σήμερα λειτουργεί εκεί το ωδείο που όμως τελεί υπό έξωση από το ΙΚΑ.

Σήμερα το μεσημέρι δικαστικός επιμελητής παρέδωσε στη διευθύντρια του Ωδείου απόφαση έξωσης εκτελεστή ως το μεσημέρι της Τετάρτης. Οι άνθρωποι του Ωδείου, μαθητές και δάσκαλοι, είναι υποχρεωμένοι να εγκαταλείψουν το κτίριο. Πριν ένα μήνα η Parallaxi με το Θεσσαλονίκη Αλλιώς, ξεκίνησε την ανακαίνιση ενός μεγάλου χώρου στο κτίριο, βασισμένη σε χορηγίες. Με παρέμβαση του ΙΚΑ η ανακαίνιση σταμάτησε την προηγούμενη εβδομάδα. Η διοίκηση του Ωδείου προσπαθεί μήνες τώρα να εντάξει το κτίριο σε πρόγραμα ΕΣΠΑ που θα εξασφαλίσει την ανακαίνιση και την συνέχιση λειτουργίας του.

Όμως τους πρόλαβαν οι εξελίξεις.

Ο Πολιτισμός στη χώρα αυτή βρίσκεται επισήμως υπό δίωξη. Οι εργαζόμενοι και οι καθηγητές του Ωδείου θα μείνουν εκεί μέχρι το τέλος. Εμείς;